có phải dị ứng penicillin thì không sử dụng hay không nên sử dụng cephalosporin?
- Chỉ khoảng 1-3% BN dị ứng với penicillin có phản ứng với cephalosporin.
- đa phần những bệnh nhân dị ứng với penicillin đều có thể dung nạp (tolerate) được penicillin về sau, 1 số BN có đáp ứng với liệu pháp giải mẫn cảm và không còn dị ứng penicillin nữa.
- đa số những p/ứ dị ứng có liên quan đến cephalosporin đều ảnh hưởng ở chuỗi bên có gốc R cũng thuốc hơn là ở phần lõi beta-lactam. Nếu BN có ghi nhận dị ứng vs 1 loại cephalosporin thì nên tránh luôn những cephalosporin có cấu trúc chuỗi R tương tự, những cephalosporin có chuỗi R không tương tự có thể được cân nhắc sử dụng với sự cẩn trọng cần thiết.
dị ứng penicillin có nhất thiết là sẽ có dị ứng với các thuốc beta-lactam còn lại? (Cross-reactivity)
Phản ứng chéo có thể gặp khi dùng cephalosporin cho BN có dị ứng cephalosporin với tỉ lệ 0.7- 1.9%, trong đó thường gặp nhất thế hệ 1. C3G cho BN dị ứng vs penicillin có thể được xem là an toàn (xem bảng 2 trang 3 link phía dưới)
Tỉ lệ dị ứng với Carbapenem ở người có t/căn dị ứng penicillin tương tự như nhóm dân số chung --> có thể sử dụng Carbapenem .
https://www.nebraskamed.com/sites/default/files/documents/for-providers/asp/penicillin-allergy-guidance.pdf
vậy phải làm gì cho bn có dị ứng penicillin?
- ở bn đã có dị ứng 1 loại thuốc (bất kể là loại thuốc gì), thì cũng đều cẩn trọng trong việc cho dùng các loại thuốc khác.
- Nếu dùng Cephalosporin ở người ghi nhận dị ứng penicillin trước đó, cần thảo luận kĩ với bệnh nhân về các nguy cơ, áp dụng test lẫy da, thử thách đánh giá (graded challenge). Tuy nhiên có thể cân nhắc thay thế bằng Aztreonam hoặc Carbapenem.
- Trường hợp cần thiết phải sử dụng penicillin, cân nhắc liệu pháp giải mẫn cảm (?!).
Tài liệu tham khảo:
https://www.aaaai.org/ask-the-expert/cephalosporin-penicillin
https://youmed.vn/tin-tuc/di-ung-penicillin/
https://asp.nm.org/uploads/9/0/7/8/90789983/nm_graded_challenge_guidance_document_created8.5.19.pdf
