BÀN VỀ ĐAU ĐẦU

Đây là một triệu chứng hay gặp trên lâm sàng.
Như các tr/c khác, cũng phải khai thác đầy đủ các yếu tố: đau đầu ở đâu (toàn đầu, đỉnh, chẩm, nửa bên)? Đau như thế nào (đột ngột như sét đánh, từ từ, âm ỉ, nhói, nhức)? Thường đau vào thời điểm nào trong ngày (có làm đánh thức bn lúc đêm đang ngủ không)?  Các yếu tố tăng giảm? Thời gian, tần suất? Các tr/c kèm khác? Tiền sử đau đầu và các bệnh, chấn thương?

    Về tần suất, cơn đau đầu xuất hiện trên LS hiếm khi là một tr/c ác tính, Được chia 2 loại là nguyên phát (lành tính) và thứ phát. Cần phải nhận định trước hết cái đau đầu của bn thật sự là gì, đây có phải là triệu chứng chính không, và có phải nằm trong nhóm nguy hiểm (red flag- xem dướikhông. Một cơn đau đầu đã tiến triển hơn nhiều giờ hoặc nhiều ngày thì sẽ giảm đi nguy cơ là có tình trạng ác tính.

    Khi cơn đau đầu diễn ra rất đột ngột (như sét đánh) và có hoặc không kèm với cứng cổ/mất ý thức/ nôn ói/ HA vọt lên 160/100, cơn xr lúc gắng sức làm bn phải ngưng mọi công việc, cơn đau đầu nặng nhất từ trước tới giờ, nghĩ ngay đến xuất huyết dưới màng nhện.
    Khi cơn đau đầu này đã diễn ra vài hoặc nhiều lần (tái đi tái lại), có thể kèm với tiền triệu thị giác (visual aura)/ khó chịu đựng các tiếng ồn, ánh sáng, mùi/ buồn nôn, nôn. Nghĩ đến chứng đau nửa đầu / đau tiền đình (migraine).
     Cơn đau tăng lên khi ho hoặc duỗi cổ hay khi nằm xuống, đánh thức bn vào buổi sáng, có thể kèm nôn ói nghĩ đến tăng áp lực nội sọ. Nếu có xuất hiện các TCCN và TCTT của thần kinh, thì nghĩ nhiều đến một khối chèn ép nội sọ (khối có thể là dịch, khối u, khối áp xe).
     Cơn đau kèm sốt, cổ gượng (cứng cổ- cằm không gặp được vào ngực), sợ ánh sáng. Nghĩ đến viêm màng não. (công thức: viêm màng não = đau đầu + sợ ánh sáng + cổ gượng)
     Cơn đau đầu xh ở một hoặc hai bên thái dương, kèm theo thấy mạch thái dương dãn to và ấn đau (hoặc không thấy mạch ) ở ng > 60 tuổi, nghĩ nhiều đến viêm động mạch thái dương.
     Cũng cần nhớ rằng một cơn đau đầu vẫn có thể do thuốc, do đau qui chiếu từ các cấu trúc khác (ổ mắt, khớp thái dương hàm, cổ), do các bệnh khác (như tim mạch).
   
Tiền hành thăm khám bn cần lưu ý về các dấu hiệu: màng não? (sốt, cổ gượng, dấu Kernig hoặc Brudzinski), dấu thần kinh? (khám đầy đủ hệ TK trung ương), dấu tăng áp nội sọ? (phù ổ mắt, nhịp tim chậm, tăng HA, liệt dây TK sọ)
    Nhóm Red Flag
Khởi phát đột ngột sét đánh (đa số là ngay lập tức; có khi là trong vài phút)
Có tr/c của hệ TKTW 
Có các tr/c  thể tạng (sụt cân, tăng thân nhiệt -sốt, mệt toàn thân, phát ban, viêm màng não)
Tăng áp lực nội sọ
Khởi phát lần đầu ở bn trên 60 tuổi (nghĩ nhiều đến viêm đm thái dương)