BỆNH SỬ
Một người phụ nữ 24 tuổi được bạn đưa đến phòng cấp cứu sau khi đột ngột khó thở trong lúc chơi bóng đá. Cô ấy than đau ngực sau một va chạm mạnh khi cô ấy tiếp đấy bằng nửa người bên trái. Cơn đau trở nên nặng hơn sau vài phút và bệnh nhân ngày càng khó thở.
THĂM KHÁM
Người phụ nữ này trông có vẻ không ổn. Cô ấy đẫm mồ hôi, khó thở thấy rõ và đau đớn. Thành ngực bên phải của cô ấy không di chuyển và gõ vang. Khám nghe phát hiện rì rào phế nang giảm bên phổi phải. Khí quản bị lệch về bên trái. Huyết áp 110/90 mmHg và mạch 115 lần/phút. Hình ảnh X quang ngực:
(Hình)
CÂU HỎI
1/ Chẩn đoán là gì?
2/ X quang thấy gì?
3/ Xử trí như thế nào?
TRẢ LỜI
Những triệu chứng cơ năng và triệu chứng thực thể phù hợp với tình trạng tràn khí màng phổi áp lực: rì rào phế nang giảm, gõ vang, lệch trung thất sang bên đối diện.
Áp lực hình thành khi khí được tích tụ trong lúc hít vào nhưng không được giải phóng lúc thở ra. Trường hợp này có thể là do sự phá vỡ màng phổi và các mô xung quanh, vì thế tạo nên cái van 1 chiều, kết quả là khí chỉ vào mà không ra. Với mỗi lần hít thở gây tích tụ một lượng khí lớn dần và tạo áp lực trong khoang màng phổi, gây nên sự đè ép nhu mô phổi và các cấu trúc trung thất bao quanh. Dòng máu chảy về tim bị hạn chế bởi sự nén ép tĩnh mạch chủ trên cũng như tâm nhĩ và cuối cùng chèn ép tâm thất dẫn đến chèn ép tim (tamponade).Cung lượng tim giảm và kéo theo sốc do tim. Lệch khí quản là một triệu chứng muộn có liên quan đến tình trạng này. Hạ huyết áp là một điềm xấu.
ĐÁP ÁN:
Đây là một cấp cứu y khoa và việc giải áp cần được tiến hành ngay lập tức. Giải áp bằng cách đâm 1 cái ống thông cannula 14G vào khoang màng phổi tại giao điểm của khoảng liên sườn II và đường trung đòn. Lượng khí mắc kẹt có thể thoát ra ngoài thông qua cái ống thông làm giảm áp lực dương trong lồng ngực và cho phép tim đổ đầy lại và cải thiện cung lượng tim. Trong lúc đó nên đặt dẫn lưu ngực.
Chẩn đoán tràn khí màng phổi áp lực dựa vào khám lâm sàng, việc điều trị nên được tiến hành trước khi chụp X quang ngực. Tràn khí màng phổi áp lực có thể xảy ra với bất kì loại tràn khí màng phổi nào dù là do tự phát, thứ phát sau một bệnh phổi, hay do chấn thương ngực hở hay vết thương ngực kín. Trong bệnh cảnh này, các triệu chứng khởi phát đột ngột và đau nặng dần có khả năng nhiều là tràn khí màng phổi áp lực. Tuy nhiên, cũng có khi chẩn đoán này ít được nghĩ đến và BN chỉ có những biểu hiện âm thầm cho tới lúc gần chết.
Phim X quang của bệnh nhân này cho thấy hình ảnh tràn khí màng phổi lượng lớn ở phổi phải và lệch trung thất. Như đã đề cập ở trên, điều trị tràn khí màng phổi áp lực nên được tiến hành ngay lập tức, vì vậy chụp X quang ngực như trường hợp này là điều không nên làm bao giờ! Ở case này, bệnh nhân nên được đặt dẫn lưu màng phổi trong 48 giờ, và đảm bảo phổi phải nở dần trở lại. Cô ấy được khuyến cáo tránh các môn thể thao va chạm trong 6 tuần và cô ấy không nên đi lặn, vì tràn khí màng phổi trong lúc lặn có thể gây tử vong.
LƯU Ý:
1/ Tràn khí màng phổi áp lực, mặc dù hiếm, nhưng là một cấp cứu y khoa. Phải phát hiện ra các dấu hiệu và dùng kim giải áp khẩn cấp. Không được đợi khi có X quang mới xử trí.
2/ Bất kì lí do gì gây tràn khí màng phổi có thể dẫn đến tràn khí màng phổi áp lực.
No comments:
Post a Comment